Dieta po operacji raka jelita grubego - zalecenia

Jeśli stan zdrowia pacjenta po operacji jelita grubego na to pozwala, jedzenie doustne powinno być wprowadzone w pierwszej dobie od zabiegu.
Dieta lekkostrawna z ograniczeniem błonnika pokarmowego powinna być stosowana około 3-4 tygodnie od zabiegu, a następnie zaleca się jej stopniowe rozszerzanie.
Poniżej kilka najważniejszych zasad diety po operacji raka jelita grubego:
– Regularność posiłków
Zaleca się spożywanie 5-6 mniejszych posiłków w stałych odstępach czasowych. Ważne, by unikać długich przerw pomiędzy posiłkami, dbając również o to, aby ostatni posiłek dnia został zjedzony nie później niż 2-3 godziny przed snem.
– Dokładne przeżuwanie
Niezwykle istotne jest spożywanie posiłków w spokojnej atmosferze, dokładnie przeżuwając każdy kęs. By nie obciążać nadmiernie przewodu pokarmowego, warto również zwrócić uwagę na tempo spożywanych posiłków, by były one jadane bez pośpiechu oraz niepotrzebnych „rozpraszaczy” pod postacią telefonu czy telewizora.
– Sposób przygotowania posiłków
Wśród preferowanych technik kulinarnych szczególną uwagę należy zwrócić na gotowanie tradycyjne i na parze, duszenie bez wcześniejszego obsmażania oraz pieczenie w pergaminie bez dodatku tłuszczu. Warto zadbać również o wygląd dania, by było ono kolorowe, atrakcyjnie podane, co z pewnością przełoży się na lepszą konsumpcją i szybszy powrót chorego do zdrowia.
– Zwiększona podaż białka
Makroskładnik pełniący między innymi funkcję budulcową jest bardzo istotny w przypadku pacjentów zagrożonych ryzykiem niedożywienia. Źródłem pełnowartościowego białka powinny być: chude mięsa, ryby, produkty mleczne o obniżonej zawartości tłuszczu oraz jajka podane na miękko.
– Kontrola tłuszczów
Ograniczenie spożycia tłuszczu, w szczególności pochodzenia zwierzęcego, np. masła, czerwonego mięsa, ma na celu odciążenie przewodu pokarmowego oraz zmniejszenie ryzyka wystąpienia chorób metabolicznych oraz powikłań pooperacyjnych. Na co dzień zaleca się chude ryby morskie (np. morszczuk, mintaj czy dorsz) oraz tłuszcze pochodzenia roślinnego, takie jak oliwa czy olej rzepakowy.
– Owoce i warzywa
Warzywa i owoce to grupa produktów bogatych nie tylko w witaminy i składniki mineralne, ale również w błonnik pokarmowy, który w pierwszych tygodniach diety po operacji raka jelita grubego powinien być spożywany w ograniczonej ilości. W związku z tym owoce i warzywa należy podawać w bardziej łatwostrawnej formie – bez skórki, poddane obróbce termicznej lub zmiksowane i dodane do koktajlu bądź musu. Przecieranie przez sito owoców z małymi pestkami (np. malin) ułatwi ich trawienie.
– Właściwe nawodnienie
Po zabiegach chirurgicznych jelita grubego ważne jest regularne nawadnianie. Najlepiej sprawdzi się woda niegazowana lub słabo parzona herbata w ilości około 1,5 litra na dobę – ważne, by spożywać płyny w małych porcjach, co zapobiegnie występowaniu wzdęć.
Bezwzględnie należy unikać mocnej herbaty, soków owocowych oraz słodkich napojów gazowanych, które mogą nasilać biegunki i przyczyniać się do wystąpienia luźnych stolców.
– Stopniowe prowadzanie zmian
Zasada ta dotyczy zarówno ilości zjadanych posiłków, jak i ich konsystencji oraz składu.

W pierwszych tygodniach po operacji należy zaczynać od mniejszej podaży błonnika pokarmowego, stopniowo zwiększając jego ilość. Ważne, by cały czas obserwować reakcje przewodu pokarmowego, które pozwolą na podjęcie niezbędnych interwencji. Dyskomfort w obrębie jelita, bardzo luźne stolce czy wzdęcia są sygnałem, iż należy wstrzymać zwiększanie ilości pokarmów bogatych w błonnik pokarmowy, takich jak świeże warzywa i owoce, gruboziarniste kasze czy makaron, i poczekać do ustąpienia objawów.

Prowadzenie dzienniczka żywieniowego

Spisywanie produktów i dań, które są spożywane na co dzień, często pomaga w skomponowaniu pełnowartościowego menu, które służy pacjentowi i przyspiesza jego powrót do zdrowia. Monitorowanie konsumowanych pokarmów dodatkowo pozwala na wyszczególnienie produktów spożywczych, które mogą nasilać objawy ze strony przewodu pokarmowego, powodując tym samym dyskomfort. Eliminacja słonych przekąsek i produktów bogatych w cukry proste Żywność wysoko przetworzona m.in. chipsy, parówki, serki topione, ciastka z nadzieniem nie powinny znajdować się w diecie pacjentów po operacji jelita grubego. Mogą one bowiem nasilać objawy ze strony przewodu pokarmowego, takie jak bóle brzucha czy wzdęcia. Wśród produktów niezalecanych znajdują się również potrawy ciężkostrawne, wzdymające, warzywa strączkowe oraz alkohol.

ŻYWIENIE MEDYCZNE

Niejednokrotnie u chorych po operacji raka jelita grubego stosuje się również żywienie medyczne. Żywność specjalnego przeznaczenia medycznego to specjalna kategoria żywności skierowana do pacjentów o wysokich potrzebach i wymaganiach żywieniowych, którzy z różnych przyczyn nie są w stanie dostarczyć swojemu organizmowi odpowiedniej ilości energii i innych składników odżywczych wraz z tradycyjną dietą, w tym w szczególności białka, kwasów tłuszczowych omega-3 i witaminy D. W takiej sytuacji warto skonsultować z lekarzem uzupełnienie codziennego jadłospisu o wysokoenergetyczne i wysokobiałkowe produkty z kategorii żywności specjalnego przeznaczenia medycznego. Przykładem takiego preparatu jest Nutridrink Protein Omega 3. Nutridrink Protein Omega 3 może być stosowany pomiędzy posiłkami lub jako dodatek do posiłku, np. koktajlu, w celu zwiększenia ich wartości odżywczej. W sytuacji braku możliwości zastosowania żywienia doustnego niezbędne może okazać się wprowadzenie żywienia dojelitowego poprzez zgłębnik bądź przetokę odżywczą. W ciężkich przypadkach, jako alternatywę dla żywienia drogą przewodu pokarmowego, stosuje się również żywienie dożylne, zwane pozajelitowym. Może być ono jedyną formą dostarczania organizmowi chorego niezbędnych substancji odżywczych lub być uzupełnieniem żywienia dojelitowego bądź diety doustnej.